ฟันคุดคืออะไร มาทำความรู้จักฟันคุด พร้อมแนะนำแนวทางการรักษาเบื้องต้น รู้จัก “ฟันคุด”
เมื่อพูดถึงปัญหาช่องปาก “ฟันคุด” ถือว่าเป็นปัญหาหนึ่งที่สร้างความทุกข์และความเจ็บปวดให้กับผู้ที่ประสบเป็นอย่างมาก นั่นเป็นเพราะว่าใครที่มีฟันคุดขึ้นแล้วจะมีอาการปวด ซึ่งอาการปวดนั้นขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายของแต่ละบุคคล แต่ที่แน่นอนคืออาการปวดเหล่านั้นส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตปกติของบุคคลนั้น ๆ
ฟันคุด คืออะไร
ฟันคุด คือฟันที่ขึ้นอย่างผิดปกติในช่องปาก บางซี่โผล่ขึ้นมาบางส่วน บางซี่จมอยู่ในกระดูกขากรรไกร ลักษณะการขึ้นของฟันคุดอาจมีลักษณะตั้งตรง เอียง ตะแคง ขวาง หรือขึ้นนอกแนวระนาบ แต่ฟันคุดทุกซี่ที่ขึ้นจะอยู่ชิดและดันฟันซี่ข้างเคียงเสมอ
ฟันคุดมักมีขนาดและรูปร่างที่ผิดปกติ อย่างเช่น รากฟันงอโค้ง มีรากยาวมากกว่าปกติหรือรากฟันโต พบได้บ่อยบริเวณฟันกรามล่างซี่สุดท้ายทั้งซ้ายและขวา
ฟันคุดมักพบในผู้ที่มีอายุระหว่าง 17 – 25 ปี ซึ่งเป็นช่วงที่ฟันแท้ทั้งหมดกำลังขึ้นอย่างเต็มที่ โดยปกติฟันกรามซี่สุดท้ายบนจะไม่ค่อยมีปัญหา แต่ฟันกรามซี่ล่างหากขึ้นแล้วมักจะมาพร้อมกับอาการปวด
ผลเสียของฟันคุด
- ทำให้เกิดอาการปวดมากและอาจรุนแรง
- อาจทำให้เหงือกเกิดการอักเสบ ปวดบวม เป็นหนอง
- ในบางรายอาจมีอาการปวดศีรษะร่วมด้วย เพราะรากฟันและเส้นประสาทมีความเชื่อมโยงกัน ฟันคุดอาจไปกดทับเส้นประสาท
- ทำให้เกิดการดันฟันซี่ที่อยู่ด้านข้าง อาจทำให้ฟันโยกหรือฟันหักได้
ใครที่กำลังมีลักษณะอาการดังที่กล่าวมานี้ วิธีการที่ดีที่สุดคือการถอนหรือผ่าตัดในกรณีที่ฟันคุดไม่โผล่ เพราะการปล่อยฟันคุดทิ้งไว้มีผลเสียต่อสุขภาพของคุณมากกว่าผลดีหลายประการ…
สาเหตุสำคัญของการเกิดฟันคุด
ฟันคุดเมื่อเกิดขึ้นแล้วจะมีอาการปวดมากและสร้างความหนักใจให้กับผู้ที่ประสบ ฟันคุดมักเกิดขึ้นกับผู้ที่มีอายุ 17 – 25 ปี ซึ่งเป็นช่วงวัยรุ่นและเป็นช่วงที่ฟันแท้ขึ้นสมบูรณ์ทั้งหมดแล้ว แต่ฟันคุดไม่ได้เกิดขึ้นกับทุกคน เพราะอะไรถึงเป็นเช่นนั้น ดังนั้นวันนี้เราจะมาเรียนรู้ถึงสาเหตุสำคัญที่แท้จริงของการเกิดฟันคุด
การเกิดฟันคุดมีสาเหตุสำคัญจากปัจจัยต่อไปนี้
โครงสร้างกระดูกขากรรไกร
โครงสร้างกระดูกขากรรไกรของแต่ละคนมีขนาด ความกว้างและความยาวไม่เท่ากัน จึงส่งผลต่อการขึ้นของฟันที่แตกต่างกันไปด้วย ในผู้ที่มีฟันคุดขึ้น ลักษณะของโครงสร้างกระดูกขากรรไกรจะมีพื้นที่ไม่เพียงพอให้ฟันกรามซี่สุดท้ายทั้งซ้ายและขวาขึ้นได้อย่างปกติ จึงทำให้ฟันขึ้นผิดรูป ขึ้นในลักษณะแนวนอน ตะแคง เอียง โค้งงอ ในบางคนอาจฝังอยู่ในกระดูกขากรรไกร ไม่โผล่พ้นออกมา
ลักษณะของโครงสร้างกระดูกขากรรไกรที่มักเกิดฟันคุดขึ้น คือบุคคลที่มีลักษณะหน้ารูปไข้ ซึ่งโครงสร้างกระดูกขากรรไกรจะเรียวมน แต่มีพื้นที่ภายในไม่เพียงพอให้ฟันกรามซี่สุดท้ายขึ้น ส่วนโครงสร้างกระดูกขากรรไกรที่มักไม่พบการเกิดขึ้นของฟันคุด คือคนที่มีกระดูกขากรรไกรล่างกว้างแบบคางเหลี่ยม คางล่างยาวและยื่น
ดังนั้นการเกิดฟันคุดจึงเป็นสิ่งที่ไม่สามารถป้องกันการเกิดหรือการงอกขึ้นมาได้ เพราะเป็นเรื่องของโครงสร้างใบหน้าและกระดูกขากรรไกรของแต่ละคนที่มีมาตั้งแต่เกิดและไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้ ซึ่งสิ่งเดียวที่เราสามารถทำได้คือการรักษาช่องปากให้สะอาดอยู่เสมอเพราะจะช่วยลดปัญหาต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้นกับช่องปากของเราได้ดีที่สุด…
คำถามโลกแตก มีฟันคุดจะผ่าออกตอนไหนดี
ฟันคุด ปัญหาของหลาย ๆ คนที่ไม่น่าเชื่อว่าจะกลายเป็นเรื่องใหญ่ในชีวิตของเราได้ แค่ฟันเพียงไม่กี่ซี่เท่านั้น สาเหตุก็เพราะว่าฟันคุดนั้น มีอาการของการเกิดที่ไม่เหมือนกันในแต่ละราย บางรายมีฟันคุดขึ้นจนแก่ตายไปพร้อมกับเจ้าของฟันโดยที่ไม่มีการผ่าออกก็มี หรือบางรายแค่ฟันคุดโผล่ออกมาก็มีอาการปวดฟันมากมายเข้าเสียแล้ว หลายคนจึงมักมีคำถามเกิดขึ้นมาว่า เมื่อไหร่ที่ควรจะผ่าฟันคุดออก
หลายคนคงเคยได้ยินคำแนะนำที่ว่า ให้ผ่าฟันคุดออกเมื่อรู้สึกเจ็บ ซึ่งนั้นเป็นสิ่งที่ไม่ถูกทั้งหมด เพราะฟันคุดนั้นอาจเป็นตัวการทำให้เกิดฟันผุได้ ซึ่งเมื่อเรารู้ตัวอีกทีเราอาจจะต้องเสียฟันดี ๆ ไปแล้วก็เป็นได้ เพราะบางทีฟันคุดที่ขึ้นผิดทิศทางและไปเบียดฟันอื่น ๆ นั้น มักจะไม่ทำให้เรารู้สึกเจ็บปวดเสมอไป แต่ปัญหาก็คือเจ้าฟันคุดเหล่านั้นจะไปดันฟันอื่น ๆ และเป็นแหล่งสะสมของแบคทีเรียและเศษอาหารทำให้บริเวณนั้นเกิดฟันผุขึ้น
แน่นอนว่าในท้ายที่สุดฟันคุดก็ย่อมต้องถูกผ่าออกอยู่ดีเมื่อตรวจพบว่ามีอาการฟันผุ ดังนั้นทางที่ดีการที่จะผ่าฟันคุดออกเมื่อไหร่นั้น ควรหมั่นตรวจสอบช่องปากด้วยตนเองเป็นประจำ และดูทิศทางของฟันคุดว่ามีการไปเบียดบังฟันอื่น ๆ หรือไม่ หรือหากมีอาการปวดฟันก็ควรไปพบแพทย์เพื่อให้ตรวจดูโดยเร็ว ก่อนที่ฟันซี่อื่น ๆ จะเสียหายเพราะเจ้าฟันคุดตัวดีนี้
ทำไมต้องรักษาฟันคุด
ฟันคุดเกิดขึ้นได้กับทุกคน เมื่อฟันคุดเกิดขึ้นกับใครแล้ว จะมีอาการปวดและทรมาน ซึ่งอาการปวดเหล่านั้นการรับประทานยาแก้ปวดอาจช่วยได้บ้าง แต่ไม่ทุกครั้งเสมอไป ดังนั้นแทบทุกรายเมื่อมีฟันคุดขึ้น ต้องเข้ารับการรักษา
จากที่กล่าวมาข้างต้นอาจเป็นสาเหตุสำคัญของการรักษาฟันคุดตามที่เราเคยเข้าใจ แต่มีใครรู้บ้างหรือไม่ว่า จะมีผลกระทบเกิดขึ้นกับเรามากแค่ไหนหากเราไม่รักษาฟันคุด
จุดประสงค์ของการรักษาฟันคุด
ฟันคุดเมื่องอกขึ้นแล้ว ทำให้ปวดช่องปาก ปวดฟัน อาจปวดร้าวไปทั้งใบหน้าหรือในบางคนอาจปวดศีรษะ ซึ่งนั่นคือปัจจัยสำคัญที่ทำให้เราเข้ารับการรักษา แต่ในความเป็นจริงผลกระทบจากฟันคุดยังมีอีกหลายประการ ดังนี้
- ฟันที่ขึ้นผิดรูปทำให้เกิดการอักเสบของเหงือก
เมื่อเรารับประทานอาหารเข้าไป อาจทำให้เศษอาหารไปติดอยู่ตามซอกฟัน ซอกเหงือก ไม่สามารถทำความสะอาดได้ส่งผลให้เหงือกเกิดการอักเสบ ปวด บวมและเป็นหนอง หากปล่อยทิ้งไว้ไม่รักษาอาการอักเสบอาจลุกลามไปยังบริเวณอื่น ๆ ได้
- รากฟันและเส้นประสาทสัมพันธ์กัน
เส้นประสาทที่เชื่อมต่อกับฟัน เป็นเส้นประสาทที่ทอดยาวตามแนวขากรรไกร อยู่ลึกลงไปใต้รากฟัน ซึ่งจะมีเส้นประสาทเส้นเล็ก ๆ เชื่อมต่อกับรากฟันอีกที กรณีที่เป็นฟันซี่ปกติจะไม่มีผลกระทบกับเส้นประสาทเส้นนี้ แต่ถ้าเป็นกรณีฟันคุดที่ขึ้นผิดรูปหรือขึ้นแต่ไม่โผล่พ้นเหงือกจะลงไปกดทับเส้นประสาทซึ่งมีผลต่อการรับรู้ความรู้สึก
- ลดแรงดันที่ฟันคุดมีต่อฟันซี่อื่น ๆ
เนื่องจากฟันคุดมักขึ้นผิดรูปและโดยปกติจะขึ้นเสียดสีหรือดันฟันซี่อื่น ทำให้เกิดอาการปวดมาก
ดังนั้นการรักษาฟันคุดจึงมีความจำเป็นต้องทำเพราะผลกระทบไม่ได้มีแต่อาการปวด แต่ยังมีผลร้ายอื่น ๆ ตามมาอีกหลายประการที่อาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพในช่องปากของเราได้…
ปวดฟันคุดและวิธีการบรรเทา
ฟันคุด เกิดขึ้นจากฟันที่ขึ้นผิดปกติ ทำให้เกิดอาการปวด ในบางรายอาจปวดน้อย แต่บางรายอาจปวดมากจนเป็นทุกข์ ทรมาน และส่งผลกระทบต่อการดำรงชีวิตของบุคคลนั้น ๆ การรักษาเป็นสิ่งที่จำเป็น แต่ในช่วงที่รอเข้ารับการรักษาเราอาจต้องหาวิธีการเพื่อช่วยบรรเทาอาการปวดฟันคุด เพื่อไม่ให้อาการปวดเหล่านั้นส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันของเรามากจนเกินไป
อาการปวดฟันคุด
ปวดหรือปวดมาก อาจปวดร้าวไปทั้งใบหน้า ใต้คาง แก้ม รวมทั้งอาจปวดศีรษะได้
วิธีการบรรเทาอาการปวดฟันคุด
การบรรเทาอาการปวดฟันคุดมีหลายวิธี คือ
- ประคบด้วยน้ำแข็งบริเวณที่ปวดฟัน ประมาณ 10 – 15 นาที โดยประคบทุก ๆ ครึ่งชั่วโมง ซึ่งความเย็นจะช่วยลดอาการปวดฟันได้
- งดอาหารที่ทำให้อาการปวดฟันมีเพิ่มมากขึ้น เช่น อาหารร้อนจัด เย็นจัดและหวานจัด หรืออาจเป็นอาหารที่มีความแข็ง อย่างเช่น แอปเปิ้ล จำเป็นต้องใช้ฟันกัด ขณะรับประทานอาจไปถูกฟันคุด ทำให้เกิดอาการปวดมากขึ้นได้
- ใช้สมุนไพรลดอาการปวด
สมุนไพรบ้านเรามีหลายชนิดที่สามารถลดอาการปวดฟันได้ อย่างเช่น
- น้ำมันละหุ่ง มีสรรพคุณในการระงับอาการปวด ทาน้ำมันละหุ่งบริเวณแก้มข้างที่ปวดฟัน ปิดทับด้วยพลาสเตอร์ยา ช่วยบรรเทาอาการปวดได้
- ว่านหางจระเข้ ช่วยฆ่าเชื้อโรค หั่นเอาเนื้อใส ๆ ของว่านห่างจระเข้เหน็บไว้ที่ซอกฟัน สามารถบรรเทาอาการปวดได้
- น้ำมันกระเทียม คั้นเอาน้ำมันออกมา ใช้สำลีชุบทาบริเวณที่ปวด
วิธีการเหล่านี้เป็นวิธีการที่ง่าย สามารถช่วยให้เราบรรเทาอาการปวดฟันคุดได้ในระดับหนึ่ง แต่สิ่งสำคัญคือการรักษาความสะอาดในช่องปากไม่ให้มีเชื้อแบคทีเรีย เพราะเชื้อแบคทีเรียจะเป็นตัวเร่งให้เหงือกของเรายิ่งอักเสบและปวดบวมเพิ่มมากขึ้นนั่นเอง
